اجرای علنی مجازات؛ توجیهات و تبعات

Authors

جلیل امیدی

دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران حسینعلی عطوف

دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه تربیت مدرس

abstract

نحوۀ اجرای مجازات از مسائل مهم و چالش برانگیز حقوق کیفری است. بازدارندگی به عنوان یکی از اهداف اساسی اجرای مجازات بعضی از مجریان عدالت کیفری را بر آن داشته است تا چنین هدفی را از راه اجرای علنی مجازات دنبال کنند. در فقه جزایی اسلام و به تبع آن در نظام حقوقی ایران هم، چنین تمایلی جود دارد. برای توجیه فقهی این تمایل، به قرآن و سنت استناد شده است. به نظر می رسد آیات و روایات مورد استناد، دلالتی بر وجوب یا حتی استحباب فراخوان عمومی برای تماشای تحمیل درد و رنج مجازات به محکومان ندارند. مقصود از آنچه در بعضی از آیات در خصوص حضور چند نفر محدود هنگام اجرای حد آمده است، تأکید بر حتمیت اجرای حد، بعد از اثبات دارد. روایات وارده دربارۀ آثار مثبت اقامۀ حد نیز دلالت مستقیم یا حتی غیرمستقیمی بر اجرای علنی به معنای دعوت از عموم برای مشاهدۀ چگونگی اجرای مجازات ندارند. اجرای علنی مجازات به شیوۀ امروزی، با اصل اوّلی و شرعی اجرای غیرعلنی مجازات و قواعد مهمی مثل وجوب حفظ حیثیت افراد، ممنوعیت مجازات مضاعف، حرمت تنفیر و حرمت وهن دین نیز ممکن است در تعارض باشد. از سویی دیگر پژوهش های انجام گرفته در برخی کشورها در بارۀ مجازات اعدام و چگونگی اجرای آن – به عنوان شدیدترین مجازاتی که می تواند در ملأ عام انجام گیرد-، بازدارندگی و سودمندی آن را به اثبات نرسانده است. به نظر می­رسد عدم تلقی صحیح از سیاست های بازدارنده از سویی و رویکردهای مبتنی بر سزاگرایی، ابزارگرایی و عوام گرایی کیفری از سوی دیگر، مجریان عدالت کیفری را به سمت اجرای علنی مجازات ها در راستای تحقق اهداف سازمانی و نهادی سوق داده باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی جنبه های جرم شناختی اجرای علنی مجازات ها

در این پژوهش سعی بر آن شده تا با جمع آوری ، بررسی و تجزیه و تحلیل دیدگاههای فقها، حقوقدانان ، جامعه شناسان و جرم شناسان و نظر سنجی مردم ، پیرامون مبانی جرم شناختی اجرای علنی مجازاتها به آراء و نظرات روشن و سنجدیده ای همگام با تحولات تاریخی و توسعه پیشرفت علوم دست یابیم از جمله نتایج پژوهشی می توان به اهداف دین مبین اسلام از اجرای علنی مجازات که اصلاح و باز پروری شخصی مجرم می باشد و در قرآن به آ...

توجیهات فلسفی مجازات از وحدت گرایی تا تکثر گرایی

چرا مجازات می‌کنیم؟ این سؤالی است که قرن‌هاست ذهن فلاسفه و اندیشمندان حقوق کیفری را به خود مشغول کرده است. در پاسخ به این سؤال استدلال‌های سنتی در دو جبهة سزادهی و سودانگاری قرار گرفته‌اند. از آنجا که این دو دیدگاه رقیب از دیرباز یکدیگر را به عدم تکافو برای توجیه مجازات متهم کرده‌اند، استدلال‌های جدیدتر تمایل به آشتی‌دادن آن‌ها دارند تا حتی‌المقدور از مزایای هر یک بهره‌مند شده، از معایب آنها به...

full text

اجرای علنی حدود از نظرِ فقه و قانون

ظاهر آیۀ شریفۀ «وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ» (نور: 2) لزوم علنی‌بودن اجرای حد در جرم زناست. با این حال، در تسری آن به جرائم حدیِ دیگر اختلاف هست. با توجه به مضاعف‌شدن مجازات علنی، اصل عدم ولایت و نبود دلیل کافی می‌توان...

full text

توجیهات فلسفی مجازات از وحدت گرایی تا تکثر گرایی

چرا مجازات می کنیم؟ این سؤالی است که قرن هاست ذهن فلاسفه و اندیشمندان حقوق کیفری را به خود مشغول کرده است. در پاسخ به این سؤال استدلال های سنتی در دو جبهة سزادهی و سودانگاری قرار گرفته اند. از آنجا که این دو دیدگاه رقیب از دیرباز یکدیگر را به عدم تکافو برای توجیه مجازات متهم کرده اند، استدلال های جدیدتر تمایل به آشتی دادن آن ها دارند تا حتی المقدور از مزایای هر یک بهره مند شده، از معایب آنها به...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی

جلد ۲، شماره شماره ۴ و ۵، صفحات ۲۱۳-۲۳۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023